Το Νυμφαίο υπήρξε ένα από μεγαλύτερα κέντρα αργυροχρυσοχοΐας στη Μακεδονία. Από τον 17ο αιώνα, με την εγκατάσταση των Βλάχων της Νικολίτσας και κυρίως της Μοσχόπολης, που εξασκούσαν την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, οι Νιβεστιάνοι θα ασκήσουν οικογενειακά και μαζικά την τέχνη, δημιουργώντας τη μοναδική φήμη των περιώνυμων χρυσικών της Νέβεσκας, επί τριακόσια σχεδόν χρόνια.
Εκατό περίπου οικογένειες χρυσοχόων κατεργάζονταν τους μακριούς χειμώνες το ασήμι, και λιγότερο το χρυσό, και κατασκεύαζαν κοσμήματα, εκκλησιαστικά και οικιακά σκεύη, εξαρτήματα ενδυμασίας και πολυάριθμα άλλα ασημουργήματα, πολύτιμα ή καθημερινά. Την άνοιξη, οι χρυσικοί διασκορπίζονταν φορτωμένοι με την πραμάτεια μέσα στα περίτεχνα κασελάκια τους, όχι μόνο στις εμποροπανηγύρεις των γύρω περιοχών, αλλά σε όλη την έκταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ο χώρος δράσης τους από την Κωνσταντινούπολη έως το Βελιγράδι και από το Χαρτούμ της Αιγύπτου έως το Βουκουρέστι. Και φυσικά στον ελλαδικό χώρο – στην Ανατολική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, την Ανατολική Ρούμελη, την Εύβοια, τη νησιωτική Ελλάδα.
Οι χρυσικοί κινούνταν συχνότερα κατά μεγάλες οικογενειακές ομάδες, σε τόπους που ήταν προσυμφωνημένοι μεταξύ τους, ώστε να αποφεύγονται οι έριδες και, φυσικά, να μεγιστοποιούνται τα πλούτη. Βασικοί πελάτες τους ήταν ο λαός, η Εκκλησία και τα μοναστήρια.
Ο ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός των Νυμφαιωτών χρυσικών οδήγησε, τον 19οαιώνα, στην οργάνωση ιδιαίτερης και πανίσχυρης συντεχνίας (ισνάφι), με εσωτερικό κανονισμό. Η συγκέντρωση, μάλιστα, πολλών χρυσικών στην Κωνσταντινούπολη, ήταν η αιτία για την ίδρυση του «Αδελφάτου Νεβεσκαλήδων της Κωνσταντινουπόλεως».
Οι χρυσικοί έφευγαν συχνά και για χρόνια στα μακρινά μέρη, αφήνοντας πίσω τις οικογένειές τους και τους γέροντες, υπό την προστασία πάντα της κοινότητας, που, παρά τις διακρίσεις της, ήταν αλληλέγγυα απέναντι στους κινδύνους των συχνών επιδρομών και του αδυσώπητου χειμώνα. Αν και σταδιακά οργάνωσαν τα εργαστήριά τους, ποτέ δεν σταμάτησαν να μετακινούνται για τις εργασίες τους. Η επιστροφή τους στο χωριό, συνήθως τον μήνα Σεπτέμβριο, συνοδεύονταν από διήμερο πανηγύρι και σηματοδοτούσε μία νέα αρχή. Οι χρυσικοί έφερναν εκλεκτά είδη στο σπίτι τους και πλούτο στον τόπο τους.
Τα κέρδη που αποκόμιζαν οι χρυσικοί δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητα. Η συγκέντρωση ενός σημαντικού περισσεύματος κεφαλαίου τον 19ο αιώνα, έδωσε την ευκαιρία για νέες εμπορικές δραστηριότητες, και ειδικότερα στο καπνεμπόριο.
